تمیز کردن سنتور یکی از اقدامات لازم و ضروری است که هر نوازنده سنتوری باید شیوه صحیح آن را بیاموزد و در فواصل زمانی معین در جهت تمیز کردن سنتور خود آن‌ها را به کار بگیرد. اگرچه وجود گرد و غبارها به‌ ظاهر نمی‌توانند مشکل جدی برای سنتور به وجود بیاورند؛ اما در واقع این‌طور نیست و نشستن گرد و غبار بر تن این آلت موسیقی اصیل ایرانی، می‌تواند در طولانی مدت تاثیرات منفی متعددی بر طول عمر سیم‌ها و همینطور صدای ساز سنتور داشته باشد.
در این مقاله ابتدا 3 راهکار کاربردی جهت تمیز کردن سنتور مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس در مورد برخی از ممنوعیت‌هایی که نباید در حین تمیز کردن سنتور به کار گرفته شوند توضیح داده می‌شود.

3 راهکار کاربردی جهت تمیز کردن سنتور

راهکارهای متعددی ممکن است در جهت تمیز کردن سنتور به کار گرفته شوند اما 3 راهکار اصلی که بیشترین فایده را در تمیز کردن سنتور دارند، عبارتند از:

1. استفاده از پر شترمرغ

یکی از بهترین روش‌های تمیز کردن سنتور، استفاده از پر شترمرغ است. پر شترمرغ به دلیل ویژگی‌های فیزیکی که دارد به سادگی از میان سیم‌های سنتور عبور می‌کند و به دلیل لطافت آن، هیچ خط و خشی بر بدنه سنتور وارد نخواهد شد. همچنین با استفاده از این روش کوک ساز سنتور بهم نمیخورد و پس از تمیز کردن نیاز به کوک مجدد ساز نیست.
البته ناگفته نماند که اگر صفحه ساز سنتور، بیش از اندازه گرد و غبار داشته باشد، حتی از پر شتر مرغ هم کار چندانی ساخته نیست.

• استفاده از دستمال نخی یا میکروفایبر

استفاده از دستمال نخی و یا دستمال‌های میکروفایبر (همه کاره) نیز در تمیز کردن سنتور می‌توانند مناسب و کاربردی باشند. روش استفاده از دستمال نخی و یا میکروفایبر به این صورت است که باید از یک خط‌کش و یا میل بافتنی هم در کنار آن‌ها استفاده کرد. لازم است خط کش و یا میل بافتنی را در داخل این پارچه‌ها قرار داد و به آرامی در زیر سیم‌های سنتور حرکت داد.
با استفاده از این روش، صفحه وسط و همینطور زیر سیم‌های پشت خرک در قسمت سمت چپ سنتور به سادگی تمیز می‌شوند. اما برای تمیز کردن صفحه پشت خرک در سمت راست به جهت کمبود فضا، این روش کارساز نیست و یا باید خرک جابه‌جا شود و یا اینکه از وسیله دیگری برای تمیز کردن این قسمت سنتور استفاده شود.
البته ناگفته نماند که با این روش، برخی از قسمت‌ها که محل تلاقی سیم‌های سنتور هستند به خوبی تمیز نخواهند شد.
گاهی ممکن است تیز بودن خط کش و یا میل بافتنی سبب خط و خش روی بدنه سنتور هم شود. همچنین در این روش تمیز کردن احتمال برهم خوردن کوک سنتور وجود دارد و پس از تمیز کردن بایستی ساز دوباره کوک شود.

• براش یا قلمو

براش و یا قلمو نیز ابزار دیگری برای تمیز کردن سنتور است. در این روش تنها کافی است که براش و قلمو را بر بدنه سنتور و از میان سیم‌های سنتور عبور دهید تا گرد و غبار خارج شود. با استفاده از براش یا قلمو آسیبی به بدنه سنتور وارد نمی‌شود اما در این روش نیز امکان بر هم خوردن کوک سنتور وجود دارد.

ممنوعیت‌ها در تمیز کردن سنتور
1)به هیچ عنوان نباید از دستمال و یا براش خیس برای تمیز کردن سنتور استفاده شود. چراکه این کار ممکن است منجر به واکنش سیم‌ها و زنگ زدن آن‌ها شود.
2)از مضراب‌ها نباید جهت عبور دستمال به زیر سیم‌های ساز استفاده کرد. چراکه احتمال شکستن مضراب‌ها بر اثر فشار به آن‌ها وجود دارد. از طرفی دیگر ممکن است سبب پاره شدن سیم‌های سنتور نیز بشوند.
3) نباید فواصل زمانی طولانی بین هر مرتبه تمیز کردن سنتور فاصله بیفتد، چراکه هرچقدر گرد و غبار بیشتری روی سنتور بنشیند، تمیز کردن آن دشوارتر می‌شود.
4)لازم است که حتما پارچه‌ای که برای تمیز کردن سنتور استفاده می‌شود تمیز باشد و جسم خارجی به آن نچسبیده باشد چراکه در این صورت احتمال خط افتادن روی بدنه سنتور وجود دارد.

سخن پایانی
در این مقاله با عنوان چطور سنتور را تمیز کنیم، 3 راهکار کاربردی جهت تمیز کردن سنتور مورد بررسی قرار گرفت. این روش‌ها شامل استفاده از پر شترمرغ، دستمال نخی یا میکروفایبر و براش می‌شود. همچنین برای تمیز کردن سنتور نباید از دستمال خیس و مضراب استفاده کنید چرا که سبب زنگ‌زدگی سیم و آسیب به سنتور می‌شود.