چنگ ساز زیبایی است که بسیاری از مردم تحسینش میکنند اما میترسند که هرگز نتوانند آن را بنوازند. یادگرفتن نواختن چنگ به هر صورت میتواند با تلاش و دانش زیاد بدست می­آید. هرگز برای یادگیری ساز چنگ دیر نیست. مبتدی­های بسیاری در هر سن با هر سابقه­ای هستند که لذت بزرگی را به هنگام نواختن چنگ بدست می­آورند. برای شروع نواختن چنگ ابتدا باید یک چنگ انتخاب کنید و بدانید چگونه به درستی آن را نگه دارید. اگر ابتدا مفاد اساسی را به درستی فراگیرید، به راحتی خواهید توانست موسیقی­های پیشرفته­تری را یاد بگیرید.

قسمت اول

انتخاب چنگ

• چنگ اهرمی
• چنگ پدال
• چنگ گوتیک
• چنگ ضربدری

1. با انواع چنگ آشنا شوید. هنگامی که بیشتر مردم به چنگ فکر می کنند، یا یک چنگ بزرگ و با پدال طلایی را در ارکستر متصور می­شوند، یا نوعی چنگ که توسط فرشتگان روی کارت کریسمس نواخته می­شود. چنگ در انواع مختلف و اشکال مختلفی وجود دارد. دو سبک رایج چنگ عبارتند از: چنگ اهرمی و چنگ پدالی.

• چنگ­های اهرمی دارای اهرم­های تیز در بالا برای تغییر نت­ها هستند.
• چنگ­های پدالی دارای هفت پدال هستند که می توانند نت­ها را صاف، طبیعی یا تیز بسازند.
• چنگ­های چند تاره، چنگ دوگانه، چنگ سه گانه، چنگ بادی و دیگر سبک­های کمتر رایج وجود دارد.

1. حتما نوع موسیقی که بیشتر به نواختن آن علاقه دارید را مشخص کنید. این بر نوع چنگی که انتخاب می‌کنید تأثیر می­گذارد. در حالی که می توانید موسیقی سلتیک را روی چنگ پدالی یا یک قطعه کلاسیک بر روی چنگ اهرمی بنوازید، این سبک از چنگ­ها واقعاً سازهای متفاوتی برای اهداف مختلف هستند. اگر مطمئن نیستید که چه نوع موسیقی را می­خواهید بنوازید، از فروشگاه موسیقی نزدیک محل خود بپرسید که چه نوع چنگی را برای مبتدیان از صفر توصیه می­کند.
2. چنگ پدالی را برای موسیقی کلاسیک انتخاب کنید. اگر رویای شماست که روزی در یک ارکستر بنوازید، این همان نوع چنگی است که می­خواهید. صدای چنگ پدالی آن قدر بلند است که در ارکستر شنیده شود و پدال­های آن نواختن نت­های مورد نیاز موسیقی کلاسیک را آسان­تر می­کند. این نوع چنگ بزرگ، نسبتا سنگین است و مکانیسم پیچیده­ای دارد که نیاز به تنظیم دوره­ای دارد.

• چنگ پدالی نیز یکی از گران­ترین انواع چنگ است.

1. اگر نمی‌خواهید موسیقی کلاسیک بنوازید، سراغ چنگ اهرمی بروید. می­توانید از چنگ اهرمی هم برای موسیقی کلاسیک استفاده کنید، اما برای یک رپرتوار کلاسیک اصلاح شده مناسب­تر است. چنگ اهرمی اغلب نرم و گرم­تر است و سبک­تر و قابل حمل­تر نیز می­باشد. همچنین قیمت آن بسیار کمتر از چنگ پدالی است.

• افرادی که موسیقی سلتیک را دوست دارند اغلب چنگ­های اهرمی را انتخاب می­کنند.

1. یک چنگ کمتر رایج را امتحان کنید. انواع مختلفی از چنگ وجود دارد. افرادی که در نمایشگاه‌های رنسانسی اجرا می‌کنند می‌توانند چنگ «گوتیک» را برگزینند. برخی اگر دوست دارند موسیقی غیرعادی­تری بنوازند، ممکن است چنگ ضربدری، دو سیم یا حتی سه تار را انتخاب کنند. آزمایش کردن عالی است، اما اگر مبتدی هستید، بهتر است با پدالی یا چنگ اهرمی شروع کنید.
2. یک چنگ بخرید یا اجاره کنید. هنگامی که نوع چنگ مورد نظر خود را انتخاب کردید، باید یک چنگ برای تمرین داشته باشید. اگر مطمئن نیستید که چقدر به چنگ متعهد خواهید بود، ممکن است در ابتدا بخواهید یک چنگ اجاره کنید. شما فقط در صورتی باید چنگ بخرید که در مورد آن جدی هستید زیرا این یک سرمایه گذاری پرهزینه است. حتی یک چنگ پدالی استفاده شده حدود 15000 دلار قیمت خواهد داشت!

• از آن­جایی که بهتر است قبل از خرید بتوان یک ساز را نواخت، چنگ را می­توان از فروشندگان معتبر چنگ در اینترنت سفارش داد. با این حال، مراقب برخی از چنگ­های ارزان قیمت (300 تا 400 دلار) باشید.
• چنگ­های عتیقه یا دست دوم را فقط با مشاوره یک نوازنده چنگ باتجربه خریداری کنید؛ یک چنگ عتیقه ارزان قیمت ممکن است قبل از نواختن به هزاران دلار تعمیر نیاز داشته باشد!

قسمت دوم

نگه داشتن چنگ

1. به اندازه کافی نزدیک چنگ بنشینید تا به راحتی تارها را بنوازید. روی یک صندلی راحت و در عین حال محکم بنشینید. شما باید طوری بنشینید که بازوهایتان کم­تر از 90 درجه با بدن­تان زاویه داشته باشند. باید بتوانید به راحتی تا وسط تارهای چنگ را بنوازید. کوتاه‌ترین سیم‌ها باید به بدن شما نزدیک‌تر باشد و سیم‌های بلندتر از شما دورتر باشد.

• اگر چنگ رومی دارید، ممکن است مجبور شوید پایه آن را روی جعبه­ای در مقابل خود قرار دهید.
• صندلی نیز باید در ارتفاعی باشد که بتوانید به راحتی به چنگ دسترسی داشته باشید.

1. بدنه­ی چنگ را بین پاهای خود کج کنید. آن را کج کنید و چنگ را به شانه راست خود تکیه دهید. اگر به درستی تعادلش حفظ شود نباید احساس خیلی سنگینی به شما دهد. لزومی ندارد که چنگ مستقیم روبروی شما باشد. می توانید آن را کمی به پهلو بچرخانید تا تارها را ببینید.

• پاهای شما باید روی زمین قرار گیرد.

1. دست های خود را در حالت درستی قرار دهید. موقعیت قرار گرفتن دست موضوعی است که در میان نوازندگان چنگ بسیار مورد بحث است. هیچ تکنیکی وجود ندارد که برای همه نوازندگان چنگ مناسب باشد. اصولاً باید دستان شما موازی زمین و در وسط تارها باشد.
2. با شل کردن دست‌ها از جراحات جلوگیری کنید. ممکن است هنگام نواختن تارهای چنگ نیاز به فشار دادن دستان خود داشته باشید، اما این کار ضروری نیست. هنگام نواختن چنگ، دستان خود را تا حد امکان شل کنید. این کار عقلانی است و به جلوگیری از صدمات کمک می کند. اکثر استادان همچنین بر بستن انگشتان و شست در کف دست پس از نواختن نت تاکید می­کنند. این به شما کمک می­کند تا صدای بیشتری از چنگ خود درآورید. این همچنین خطر آسیب را به حداقل می­رساند.

قسمت سوم

یادگیری نواختن

1. در صورت امکان معلم بگیرید. این ایده­آل است که یک شخص حرفه­ای اصول نوازندگی چنگ را آموزش دهد. سعی کنید کسی را پیدا کنید که به سبک موسیقی مورد نظر شما احترام بگذارد و بتواند تکنیک مناسب برای سبک چنگ شما را به شما آموزش دهد. همچنین می‌توانید یک روش خودآموزی، مانند کتاب یا DVD آموزشی خریداری کنید، اگرچه این روش جایگزین دانش معلم نمی‌شود.

• همچنین می توانید ویدیوها را در YouTube تماشا کنید تا به شما در یادگیری اصول اولیه کمک کند.

1. چنگ خود را کوک کنید. چنگ­های جدید باید کوک شوند و هر چند بار که آن را می نوازید باید چنگ خود را کوک کنید. با استفاده از کلید کوک همراه با چنگ می‌توانید تارها را با دقت سفت یا شل کنید تا نت‌ها را تغییر دهید. این­جا همان جایی است که یک نوازنده باتجربه کمک بزرگی به شما خواهد کرد. اگر همچنان گوش قوی در راستای موسیقی ندارید می­توانید از تیونر الکتریکی استفاده کنید.

• اگر چنگ پدالی دارید قبل از کوک کردن مطمئن شوید که همه پدال‌ها از هم جدا شده‌اند. هر پدال را در کلید صاف، که در بریدگی بالایی است، قرار دهید.
• اگر چنگ اهرمی دارید، مطمئن شوید که همه اهرم­ها جدا شده­اند. با چنگ اهرمی خود، احتمالا ابتدا کلید C Major را کوک خواهید کرد.

1. به تارها دقت کنید. آن­ها مانند کلاویه­های پیانو هستند: A، B، C، D، E، F، G بارها و بارها تکرار می­شوند. تارهای قرمز Cs، تارهای سیاه یا آبی Fs هستند. اگر می‌توانید از قبل پیانو بزنید، تارها به‌طور طبیعی‌تر زیر دست­تان می­آیند و به احتمال زیاد خیلی سریع‌تر از نوازندگان غیرپیانو به تارها عادت خواهید کرد.
2. با شست و سه انگشت اول چنگ بزنید. اکثر چنگ­ها با کناره­های نرم یا نوک انگشت شست و سه انگشت اول نواخته می­شوند. هنگام نواختن چنگ با اهرم یا پدال، ناخن‌های دست باید کوتاه باشند، مگر اینکه صدای تیز و بلندی بخواهید. چنگ­های چند تاره و برخی تکنیک­های پیشرفته برای سایر چنگ­ها با ناخن نواخته می شوند.
3. با تارها بازی کنید. برای تولید صدای زیبا با چنگ، لازم نیست همه نت­ها را بدانید یا حتی بتوانید موسیقی بخوانید. با استفاده از آنچه تاکنون می­دانید، از انگشتان خود استفاده کنید تا به آرامی تارها را بنوازید. بازی کنید تا زمانی که با استفاده از چنگ احساس راحتی کنید.

• اگر در مورد چنگ جدی هستید یک جایی باید نت­ها را یاد بگیرید و موسیقی بخوانید، اما زمانی که مبتدی هستید زیاد نگران این موضوع نباشید.

1. یک گلیساندو(لغزه) ابتدایی را امتحان کنید. شست دستی که با آن می­نوازید را دراز کنید. تا جایی که می توانید آن را روی تارهای چنگ بگذارید. با حرکت رو به پایین آن را به سرعت از خود دور کنید تا سر بخورد و هر تار را به صدا درآورد. سپس آن را با حرکت رو به بالا به سرعت به سمت خود بکشید.

• مراقب باشید که در حین انجام این کار اجازه ندهید بند انگشتان شما جمع شوند، زیرا این کار باعث کاهش کیفیت صدا می­شود.

1. تلاش کنید کوک اولیه را انجام دهید. آهنگ ساده‌ای که می‌توانید آن را امتحان کنید، «Row Row Row Your Boat»  است. ابتدا رشته”c” را بردارید. پس از کندن آن، انگشتان خود را در کف دست خود ببندید و یک مشت با حالت شل درست کنید. این کار را بعد از هر نت­نوازی انجام دهید. برای نواختن این آهنگ، این نت­ها را بزنید:

• C C CDE EDEFG
• C C C GGG EEE CCC
• GFE DC

1. به یادگیری اصول اولیه ادامه دهید. در حین تمرین، فراتر بروید و دامنه مهارت خود را توسعه دهید. قبل از اینکه تکنیک­های پیشرفته­تری را امتحان کنید، روی زیرساخت کار کنید. در نهایت، می‌توانید تکنیک‌هایی مانند لگاتو، آرپژ و هارمونیک را به کار بگیرید. شما می­توانید خیلی چیزها را به تنهایی یاد بگیرید، اما در نظر داشته باشید که کسی را پیدا کنید که در مورد چنگ اطلاعات داشته باشد تا در آینده به شما کمک کند.

سوال و جواب جامع

• چگونه می توانم یک قطعه را با استفاده از پدال بنوازم؟

پدال­ها باعث می­شوند که تارها صدای تیز، طبیعی یا صاف بدهند. اگر قطعه به نت­های تیز، طبیعی یا صاف نیاز دارد، از پدال استفاده کنید.

• چرا هر روز نواختن اینقدر سخت است؟

سازگاری دشوار است و نیاز به تلاش زیادی دارد. مانند هر ساز دیگری، شما باید عادت کنید که هر روز چنگ را تمرین کنید تا در آن مهارت پیدا کنید. حتی اگر فقط 30 دقیقه در روز را به تمرین اختصاص دهید، بسیار کمک خواهد کرد.

• چنگ اهرمی چگونه کار می کند؟

مانند چنگ پدالی کار می­کند، با این تفاوت که برای کنترل نوت­های تیز و تخت، اهرم­ها را می­چرخانید.
نکات

• باید انتظار داشته باشید که در حین یادگیری نواختن چنگ، چند پینه روی انگشتان خود داشته باشید. این طبیعی است.
• یک سی­دی موسیقی چنگ را بررسی کنید یا در کنسرت ارکستر شرکت کنید. تماشا و گوش دادن راه­های بسیار خوبی برای آشنایی با ساز است.
• برای پیدا کردن یک معلم چنگ، به صورت آنلاین جستجو کنید و از افرادی که می­شناسید بپرسید. می­توانید یک کالج یا ارکستر محلی یا همسایه را امتحان کنید تا نام یک نوازنده چنگ حرفه­ای را در نزدیکی خود بیابید. همچنین می‌توانید وب‌سایت‌های نوازندگان چنگ را جستجو کنید که معلمان آن منطقه را فهرست کرده‌اند.