ساز قانون (Qanun) یک ساز زهی باستانی است که در منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا و بخش‌هایی از آسیا بسیار محبوب است. این ساز در اصل از یک ساز آشوری باستانی که در قرن نوزدهم قبل از میلاد در امپراتوری آشور قدیم در بین‌النهرین وجود داشته مشتق شده است. نام این ساز از کلمه یونانیκανών  (kanon) به معنای «قانون» یا «قاعده» گرفته شده است.
قانون که به نام‌های دیگری مانند قانان یا کانون شناخته می‌شود شکل تخته‌ای با صدای منحصربه‌فرد و ملودراماتیک دارد و در انواع مختلف موسیقی‌های عربی، ترکی، ایرانی، و ارمنی تأثیرگذار است. این ساز در قرن دهم به موسیقی عربی معرفی شد و بعدها به اروپا نیز راه یافت و به نام‌های مختلفی مانند «پسالتر» و «زیتر» شناخته شد. در ادامه، به بررسی کشورهایی که ساز قانون در آن‌ها استفاده می‌شود و نقش آن در موسیقی این کشورها می‌پردازیم:

ترکیه

ساز قانون در ترکیه بخشی اساسی از موسیقی سنتی و کلاسیک عثمانی است. نوازندگان مشهور ترکی مانند گوکسل باکتاجیر و هلیل کارادومان از قانون در اجراهای خود استفاده می‌کنند و نقش مهمی در حفظ و ترویج موسیقی سنتی ترکی دارند.
 
ایران
در ایران، ساز قانون بخشی از موسیقی سنتی ایرانی شناخته می‌شود و در ارکسترهای سنتی و ملی ایرانی به کار می‌رود. نوازندگان ایرانی مانند ملیحه سعیدی و مارجان مهربان از جمله هنرمندان برجسته در نواختن این ساز هستند.
 
 عربستان
قانون در موسیقی عربی نقشی کلیدی دارد و در کشورهای مختلفی از جمله مصر، لبنان، سوریه و عراق استفاده می‌شود. نوازندگان معروفی مانند حمزه مراعی و حسن اررائی از این ساز در اجراهای خود بهره می‌برند و تأثیرات زیادی در موسیقی عربی دارند.
ارمنستان
در ارمنستان ساز قانون بخشی از موسیقی ملی و سنتی ارمنی است. نوازندگانی مانند هاسمیک لیلویان و کارینه هوهانیسیان از جمله هنرمندان برجسته ارمنی در نواختن این ساز هستند و در سطح جهانی به اجرای موسیقی ارمنی می‌پردازند.
 
یونان
در یونان، ساز قانون به نام «کانوناکی» شناخته می‌شود و بخشی از موسیقی سنتی یونانی است. این ساز در کنار سازهای دیگر مانند بوزوکی و کلارینت به کار می‌رود و در موسیقی محلی و سنتی یونان نقش مهمی ایفا می‌کند.
 
مصر
مصر یکی از مراکز اصلی موسیقی عربی است و قانون در این کشور به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. نوازندگانی مانند ماجد سرور از این ساز در اجراهای خود استفاده می‌کنند و موسیقی سنتی مصری را به نمایش می‌گذارند.
اگر به یادگیری یا خرید ساز قانون علاقه‌مند هستید، ابتدا با تاریخچه و انواع مختلف آن آشنا شوید. به دنبال معلمانی با تجربه در نواختن این ساز بگردید و اگر قصد خرید دارید، ساز خود را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید. برای آشنایی بیشتر با این ساز و شنیدن صدای زیبا و منحصربه‌فرد آن، به کنسرت‌ها و اجراهای زنده بروید و از نزدیک با نواختن این ساز آشنا شوید.
 
سخن پایانی
ساز قانون با تاریخچه‌ای کهن و گسترده، در بسیاری از فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف به کار می‌رود و بخشی اساسی از موسیقی سنتی و کلاسیک این مناطق است. برای یادگیری بیشتر می‌توانید به آموزشگاه‌های موسیقی معتبر مراجعه کرده و با استادان مجرب در این زمینه مشورت کنید. پس همین امروز در کلاس‌های آموزش قانون ثبت‌نام کنید یا با مراجعه به کنسرت‌های محلی و بین‌المللی تجربه‌ای نو از دنیای موسیقی شرقی به دست آورید.