کوک کردن سنتور یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های نوازندگان این ساز قدیمی است. البته تمامی آلات موسیقی به کوک کردن نیاز دارند اما کوک کردن سنتور نسبت به سایر آلات موسیقی کمی دشوارتر است و دلیل آن هم وجود تعداد بالای سیم‌های این ساز است.
در این مقاله با هدف آموزش چگونگی کوک کردن سنتور، ابتدا توضیح داده می‌شود که کوک سنتور چیست و سپس تمام مراحل کوک سنتور به ترتیب بیان خواهند شد. با ما همراه باشید.

کوک سنتور چیست؟

هر دسته از سیم‌های سنتور در یک دسته چهارتایی بر روی خرک‌ها قرار گرفته‌اند. این سیم‌ها روی صفحه سنتور از دو طرف بسته شده‌اند که از یک طرف به سیم‌گیر و از طرفی دیگر در سمت گوشی‌ها متصل هستند. این سیم‌ها از روی خرک عبور می‌کنند و کوک هر کدام از 4 سیم نیز یکی است.
از خرک‌ها برای معرفی کوک سنتور استفاده می‌کنند و به این صورت است که هر خرک با یک نت نام‌گذاری می‌شود. کوک هر کدام از این خرک‌ها می‌تواند در دستگاه‌های مختلف تغییر کند. لازم است که پیش از تغییر کوک سیم‌ها، ابتدا جایگاه هر خرک مشخص باشد تا هر سیم روی نت صحیحی که دارد کوک شود. اگر خرک‌ها در موقعیت مناسب خود نباشند، امکان کوک شدن سیم‌ها به شکل صحیح امکان‌پذیر نیست.

مراحل کوک سنتور به صورت اصولی
یکی از کاربردی‌ترین کوک‌های سنتور،کوک شور سل نام دارد که بسیار معروف است. این کوک بیشتر مخصوص نوازندگان مبتدی است که به تازگی هنر نوازندگی سنتور را آغاز کرده‌اند. در ادامه مراحل کوک کردن سنتور با کوک شور سل توضیح داده می‌شود.
جهت کوک کردن سنتور به تیونر، آچار مخصوص کوک و چوب مضراب نیاز است. پس از محیا کردن این ابزار بایستی مراحل کوک کردن سنتور را به ترتیب انجام داد تا سنتور به درستی کوک شود.
این مراحل به ترتیب عبارتند از:
1)ابتدا تیونر را روشن کنید و آن را کنار ساز قرار دهید.
2) آچار مخصوص کوک روی گوشی متعلق به سیم‌های سفید خرک اول قرار داده شود تا بتوانید سیم‌ها را در یک ردیف منظم کوک کنید. (در این مرحله بهتر است که از پایین‌ترین گوشی دستگاه، این عمل را انجام دهید.)
3)لازم است در همان حالتی که آچار مخصوص کوک در گوشی است، ته مضراب را روی سیم اول از 4 سیم قرار دهید و روی 3 سیم دیگر نیز بکشید. با این کار صدای سیم‌ها توسط تیونر شنیده می‌شوند.
4)در این لحظه علامت تیونر نشان می‌دهد که آچار مخصوص کوک باید به کدام سمت پیچانده شود. چنانچه تیونر نت‌ها را پایین‌تر از می نشان دهد، باید آچار مخصوص کوک را در گوشی به سمت سفت شدن سیم‌ها بچرخانید. چنانچه نت‌ها بالاتر از می کرن، همچون فا و سل بودند، لازم است که آچار کوک را در گوشی به سمت شل شدن سیم‌ها حرکت دهید.

نکته مهم:
توجه داشته باشید که علامت نت (می) در تیونر با حرف E نمایش داده می‌شود اما نت‌های کرن، در تیونرها نشان داده نمی‌شوند. فلذا برای تنظیم نت می کرن، لازم است که سیم‌ها را روی نت می بمل تنظیم کنید و سیم‌ها را نیز کمی سفت‌تر کنید تا بدین وسیله بر روی می بمل +50 قرار بگیرند. (این نت همان نت می کرن است.)
5)لازم است که این موارد گفته شده را روی تک تک سیم‌های خرک اول به ترتیب انجام دهید تا همگی به ترتیب روی نت می کرن قرار بگیرند.
6)سیم‌های زرد خرک اول را نیز باید همچون سیم‌ سفید، روی همان نت می کرن کوک کنید، البته با این تفاوت که در این مرحله باید یک اکتاو بم‌تر کوک کنید.
جهت مشخص شدن یک اکتاو بم‌تر، به عدد نشان داده شده کنار نت دقت کنید. این عدد برای سیم سفید عدد 4 و برای سیم‌های زرد عدد 3 را نمایش می‌دهد. عدد 3 نشان‌دهنده یک اکتاو بم‌تر است.

سخن پایانی
در این مقاله با عنوان چگونه سنتور را کوک کنیم، ابتدا توضیح داده شد که کوک سنتور چیست و سپس مراحل کوک کردن سنتور به ترتیب بیان شد. بدیهی است که با انجام اصولی و دقیق مراحل کوک سنتور، شما می‌توانید به سادگی سنتور خود را کوک کنید و در نتیجه از نواختن سنتور لذت بیشتری ببرید.